25.06.2009 (dan 6)

Homs, Hama, Krak des Chevaliers

Ustao sam oko 7.30 i popio kafu ispred hotela. Idem odavde. Otišao sam do tzv. bus stanice i čekam bus za grad Homs. Rekoše mi da bus staje ovdje, ali ovdje nema nikoga. Tako da nisam siguran da sam na pravom mjestu. Nedaleko je neki vojnik, ako se tako može zvati momak u civilu sa vojničkim hlačama i kalašnjikovim, i pitam ga za bus za Homs. Ljubazno me usmjerava malo dalje odavde. Dolazim tačno pred polazak minibusa koji je već skoro pun. Nakon dva sata dosadnog gužvanja u prepunom busu stižem u Homs.

Sada se nalazim u jednom od najplodnijih i najbogatijih dijelova zemlje – Orontes dolini, koja je sa zapadne strane ograničena morskom obalom, a sa istočne vrelom pustinjom. Homs je treći grad po veličini u Siriji sa preko 800.000 stanovnika. Istorijski je značajan po tome što je dao dinastiju rimskih imperatora. Kćerka lokalnog sveštenika se udala za komandanta rimskog garnizona Septimiusa Severusa koji je kasnije postao car. Uglavnom su bili loši vladari koji su donijeli haos rimskom carstvu. Najgori je bio Elagabalus čija je strahovlada okončana tako što ga je ubila njegova pretorijanska garda. U okviru Vizantije je bio važno središte hrišćanstva, a nakon osvajanja od strane islamskog ratnika Khaled ibn al-Walida 636. godine, postaje isto tako značajan centar islama. Khaled ibn al-Walid je značajan po tome što se on vodi kao donosilac islama u Siriju.

Krećem pješke prema centru grada koji je nekoliko km udaljen od bus stanice gdje me je ovaj istovario. Namjerno neću da uzmem taksi nego mi pravo lijepo ovako, sa ruksakom na leđima hodam prema gradu pored ceste dok mi taksisti sviraju i pitaju se kakva sam budala dok hodam po suncu umjesto da se vozim s njima. Ipak mi je nakon 15 minuta dosadilo te sam zaustavio neki kombi koji ide prema gradu i dovezao se s njim. Cijena ovih mikrobuseva je smiješna, nikad više od pola evra. Šetao se po Homsu. Grad mi se uopšte ne sviđa. Nekako mi je previše konzervativan, islamistički, a nema ništa zanimljivo u njemu. Gladan sam, pa sjedam u neki mali restorančić po imenu Prince i tu sam pojeo dvije švarme i pomfri, i popio dva soka. Glavna ulica je Shoukri al – Quwatli na čijoj jednoj strani se nalazi velika sat-kula (Saahat Al Saa al-Jadida). Obišao džamije An-Nuri i Khaled ibn al-Walid. Ova druga je posebno značajna jer je najvažniji spomenik grada i predstavlja atraktivan primjer džamije turskog stila.

Khaled ibn al-Walid je jedan od najvećih islamskih ratnika i poznat je po tome što je dobio više od 100 bitaka a da nije ni jednu izgubio iako je često bio brojčano nadjačan. Bio je veliki strateg i taktičar čije se vještine i danas izučavaju na vojnim školama. Na svoje veliko razočarenje, umro je u svom krevetu u Homsu, umjesto na bojištu, 642. godine.

Uzeo sam taksi do bus stanice i tamo minibus do čuvenog krstaškog zamka Krak des Chevaliers ili kako ga Arapi zovu Qala’at al – Hosn. Zamak je super. Tu sam se zadržao jedno dva sata u pregledanju zamka. Zamak se nalazi na brdu Ansarija i kontroliše pristup unutrašnjosti Sirije sa mora. Prvu tvrđavu na ovom mjestu je sagradio emir Homsa 1031. godine. Kratkotrajno su ga istjerale iz zamka krstaške horde tokom prvog krstaškog pohoda na Jerusalem 1099. godine, a nekih 11 godina kasnije je i trajno istjeran kada su krstaški vitezovi, sada trajno nastanjeni u Svetom gradu, širili svoju kontrolu na okolna područja. Polovinom 12. vijeka, elitni vitezovi Hospitaleri su zamijenili prve krstaše i proširili zamak tako da je dobio svoj današnji izgled.

Uprkos brojnim napadima i opsadama, zamak nikad nije pao u borbi. Kada je 1271. godine mamlučki sultan Bejbars marširao na zamak, krstaši unutar njega su bili posljednja ispostava krstaša. Jerusalem je već bio pao i hrišćani su se povlačili. Zamak je mogao da ima garnizon od 2000 ljudi, komplet sa konjima, imao je štale, a mogao je sadržavati zalihe za 5 godina opsade. Tokom opsade spao je na 200 krstaša. Okruženi armijama islama i bez izgleda da izdrže dalje, krstaši su ga napustili nakon mjesec dana, nakon pregovora kojim su obezbijedili bezbjedan prolaz prema Tripoliju. Arapi su još više pojačali odbranu zamka. Danas je moguće vidjeti razlike u franačkom, gotskom stilu i arapskom stilu gradnje na samom zamku.



Zamak ima dva značajna dijela: vanjski zid sa 13 kula i unutrašnju tvrđavu. Jednostavno je prelijep. A još kad se pusti mašta da radi, pa se čovjek vrati u vrijeme krstaša i u poslednje trenutke opsade dok stoji na zidinama i posmatra zamišljene armije oko zamka ili dok hoda prostorijama i mračnim hodnicima zamišljajući tu atmosferu opsade. Minibusom sam se vratio nazad do Homsa. U ovom gradu nema ništa zanimljivo. Zato odlučujem da idem dalje prema gradu Hama, nekih 40 km sjeverno. Tamo ću i prespavati. Stigao u Hamu. Ovo je jedan od najatraktivnijih sirijskih gradova. Ima oko pola miliona stanovnika.

Hama je grad sa vrlo tragičnom, ne tako davnom istorijom. U februaru 1982. ovdje se desio veliki masakr kada su grad zauzeli pripadnici Muslimanskog bratstva koji su pokušali da ubiju tadašnjeg predsjednika Hafeza Al Assada. Assad je poslao nekoliko hiljada vojnika i u krvi ugušio pobunu. Poginulo je oko 20.000 ljudi, a srce starog grada je potpuno uništeno. Njegov sin je sada predsjednik Sirije. Obojica su seronje i diktatori. Ali takvi su svi arapski lideri. Uzeo sam sobu u Cairo hotelu, u samom centru grada, pored sat-kule. Soba je loša, ali barem imam ventilator za hlađenje. Danas sam popio sigurno 10 litara tečnosti. Hama je lijep grad i sviđa mi se. Mnogo bolje izgleda od dosadnog Homsa. Hama leži na rijeci Orontes koja protiče kroz centar grada i čuvena je po velikim drvenim točkovima na rijeci koji se zovu norije i koji su nekad davno punili akvadukte vodom koji su prenosile vodu do obližnjih polja i vrtova. Norije su ovdje postojale još u 5. vijeku, ali ove današnje su iz vremena dinastije Ajubida iz 13. vijeka, koji su sagradili njih oko 30. Danas ih je preživjelo još 17. Najveća norija je Al – Mohammediyya iz 14. vijeka, i služila je za snabdijevanje Velike džamije vodom. Naveče sam sjeo u neki cafe pored rijeke s pogledom na noriu Al-Mamuriyya i popio kafu jer nisu imali ništa drugo.

Nedaleko od džamije An Nuri sam našao super restoran po imenu Le Jardin. Tu sam čak našao i pivo, a takođe i dobro večerao neki mješani roštilj zajedno sa salatom.

Na kraju sam se počastio sa dva hladna Tuborga. Restoran je stvarno fantastičan, prilično otmjen i nalazi se pored rijeke Orontes, sa pogledom na noriu Al-Jabariyya koja se okreće i dalje. Nakon odlične večere krenuo sam lagano prema svom hotelu pokušavajući putem da udahnem što više lokalne atmosfere. Kao i u većini sličnih gradova, postoji glavna ulica, šetalište ili nešto kao korzo, i tu se uglavnom okuplja omladina. Centar grada mi se prilično dopada i tu vlada velika živost na ulicama. Vratio sam se u hotel i slatko zaspao.

<< prethodna                                                                                  sledeća >>